Τελικό ν: Κανόνες, παραδείγματα και συχνά λάθη
Κανόνες για το τελικό ν
Πάντα διατηρείται
- Στο άρθρο την: την ημέρα, την ώρα
- Στον αριθμό έναν: έναν άνθρωπο
- Στα άρθρα τον, έναν (αιτιατική αρσενικού), ώστε να μην μπερδεύεται με το ουδέτερο το, ένα:
- τον νέο (άντρα) αλλά το νέο (είδηση)
- έναν νέο (άντρα) αλλά ένα νέο (είδηση)
- Στην αντωνυμία αυτόν, τον: τον χτύπησε, αυτόν θέλω
- Στην αντωνυμία αυτήν: αυτήν είδα
- Στο άρθρο των: των θαλασσών
- Στο μόριο σαν: σαν λύκος
- Μπροστά από φωνήεν: την υπόθεση, έναν αετό, δεν έχω
- Μπροστά από τα σύμφωνα κ, π, τ, ξ, ψ, γκ, μπ, ντ, τσ, τζ: την πόρτα, την καμπάνα, έναν τοίχο, την τσάντα, δεν ξέρω
Παραλείπεται
Όταν η επόμενη λέξη αρχίζει από τα υπόλοιπα σύμφωνα: β, γ, δ, φ, θ, χ, μ, ν, λ, ρ, σ, ζ.
- τη βάρκα, τη λέξη, δε θέλω, μη φεύγεις
«Δε» ή «Δεν»;
Γράφουμε δεν όταν ακολουθεί φωνήεν ή τα σύμφωνα κ, π, τ, ξ, ψ, γκ, μπ, ντ, τσ, τζ.
- Δεν ήρθε σήμερα.
- Δεν πήγε στο σχολείο.
Γράφουμε δε όταν η επόμενη λέξη αρχίζει από οποιοδήποτε άλλο σύμφωνο.
- Δε μου είπε την αλήθεια.
- Δε βρίσκω τη λύση.
Συχνά λάθη & μπερδέματα
- τη ώρα → την ώρα (κρατάμε το ν γιατί ακολουθεί φωνήεν).
- Στον προφορικό λόγο το «ν» συχνά παραλείπεται, αλλά στον γραπτό λόγο πρέπει να ακολουθούμε τους κανόνες.
Μνημοτεχνικός κανόνας
Για να θυμάσαι πότε μένει το «ν», χρησιμοποίησε τη φράση:
«Κάποτε έψαξα από ανάγκη το μπουγατσατζίδικο του Ντίνου»
περιλαμβάνει όλα τα σύμφωνα (κ, π, τ, ξ, ψ, γκ, μπ, ντ, τσ, τζ) όπου διατηρείται το τελικό ν.
Συμπέρασμα
Το τελικό «ν» είναι ένα μικρό αλλά σημαντικό στοιχείο που δείχνει προσεγμένη χρήση της γλώσσας. Η γνώση των κανόνων αποτρέπει συχνά λάθη και βελτιώνει την επικοινωνία, τόσο στον γραπτό όσο και στον προφορικό λόγο.
Συχνές ερωτήσεις για το τελικό ν
Πότε γράφεται πάντα το τελικό ν;
Το τελικό ν γράφεται πάντα στα άρθρα τον, έναν, την, στις αντωνυμίες τον, αυτόν, αυτήν, στο άρθρο των και στο μόριο σαν.
Πότε παραλείπεται το τελικό ν;
Το τελικό ν παραλείπεται όταν η επόμενη λέξη αρχίζει από τα σύμφωνα β, γ, δ, φ, θ, χ, μ, ν, λ, ρ, σ, ζ. Παράδειγμα: τη βάρκα, τη λέξη.
Ποια είναι η διαφορά του δε και του δεν;
Χρησιμοποιούμε δεν όταν η επόμενη λέξη ξεκινά από φωνήεν ή από τα σύμφωνα κ, π, τ, ξ, ψ, γκ, μπ, ντ, τσ, τζ. Χρησιμοποιούμε δε όταν η επόμενη λέξη αρχίζει από τα υπόλοιπα σύμφωνα.
